Lek. med. Michael Ptok
6. Leki posiadające zarówno ciepłe jak i zimne cechy
Koniczyna: 1-108
„Koniczyna jest zarówno ciepła, jak i zimna, jest sucha (R1-306) i nadaje się do wypasu bydła.”
Dziewięćsił: 1-146
„Dziewięćsił jest ciepły i nieco zimny.”
7. Ogólnie dobre ciepło
Orkisz: 1-5
„Orkisz jest najlepszym zbożem; jest ciepły, tłusty i silny; jest też łagodniejszy niż inne rodzaje zboża i daje temu, kto go spożywa, dobre ciało i dobrą krew; poza tym rozwesela serce człowieka.”
[Uwaga autora: Wg tego tekstu orkisz jest dobry dla zdrowych i chorych, niezależnie od ich natury. Wieloletnie doświadczenie pokazuje, że stosując to zboże mogą schudnąć nawet pacjenci cierpiący na otyłość.]
Fasola: 1-7
„Fasola jest ciepła i dobra dla zdrowych i chorych; jest też lepsza niż groch.”
Cynamon: 1-21
„Cynamon jest bardzo ciepły, ma w sobie wielką siłę i utrzymuje w sobie umiarkowaną wilgoć; lecz jego ciepło jest tak silne, że dominuje nad tą wilgocią (R1-056), a kto go często spożywa, u tego cynamon redukuje złe soki i wytwarza dobre.”
Gałka muszkatołowa: 1-21
„Gałka muszkatołowa ma w sobie wielkie ciepło i dobrą mieszankę sił. (R1-609) Kiedy człowiek ją spożywa, to otwiera jego serce, oczyszcza zmysły i rozum.”
Hyzop: 1-65
„Hyzop ma suchą naturę i umiarkowane ciepło, i ma tak wielką siłę, że nie oprze mu się nawet kamień, który rośnie tam, gdzie posiany jest hyzop. (R1-184) Kiedy się go często spożywa, to oczyszcza chorą i cuchnącą pianę soków…”
Szałwia: 1-63
„Szałwia ma ciepłą i suchą naturę i rośnie raczej na skutek ciepła słońca niż wilgoci ziemi. (R1-167) Jest też dobra na chore soki, ponieważ jest sucha.”
Goździk przyprawa: 1-27
„Goździk jest bardzo ciepły i ma w sobie pewną wilgoć, przez którą się przyjemnie rozciąga, podobnie jak przyjemna wilgoć miodu…(R1-076) Także ciepło szpiku człowieka wielokrotnie się poci i powoduje w nim podagrę. Kiedy ta się nasila i kiedy człowiek często spożywa goździki, to ich siła wchodzi w szpik człowieka i zapobiega nasilaniu się podagry, jeśli jest to stadium początkowe.”
Pigwa: 3-4
„Drzewo pigwy jest raczej ciepłe i można je porównać do przebiegłości, która niekiedy jest przydatna, a niekiedy nie… a jego owoc jest ciepły i suchy i ma w sobie dobrą mieszankę… (R3-021) Jeśli ktoś ma na sobie wrzody lub coś cuchnącego, to niech ugotuje lub usmaży ten owoc i niech go położy razem z innymi środkami na te wrzody, a zostanie uzdrowiony.”
Kasztanowiec: 3-12
„Kasztanowiec jest bardzo ciepły, ma jednak w sobie wielką siłę, która jest wymieszana z ciepłem,.. (R3-064) I to, co jest w nim, jak też jego owoc, jest dobre na każdą słabość”.
Ostryż: 1-14
„Ostryż jest umiarkowanie ciepły i ma w sobie wielką siłę…(R1-036) Ten kto ma w sobie dużo śliny i piany, powinien sproszkować ostryż, zawinąć ten proszek w szmatkę, zostawić go na noc w wodzie i pić tę wodę rano na czczo, a ślina i piana ustąpią.”
8. Ogólnie dobre zimno jako ogólne wsparcie
Babka płesznik ziele: 1-24
„Babka ma zimną naturę, a w tym zimnie przyjemną mieszankę…(R1-068) i wspiera oraz wzmacnia mózg, zarówno poprzez zimno, jak też poprzez swoją mieszankę.”
Dynie: 1-87
„Dynie są suche i zimne, rosną z powietrza (R1-243) i są dobre do spożycia dla chorych i dla zdrowych.”
Róża: 1-22
„Róża jest zimna i ma w sobie przydatne zimno…
(R1-060) Jeśli ktoś ma na swoim ciele wrzody, to niech położy na nie płatki róży, a to wyciągnie z nich śluz.
(R1-061) A kto jest wybuchowy, niech weźmie różę i odpowiednio mniejszą ilość szałwii i rozgniecie to na proszek. I kiedy będzie w nim wzbierać złość, niech trzyma ten proszek pod nosem. Ponieważ szałwia pociesza, a róża rozwesela.”
Morwa drzewo: 3-9
„Drzewo morwy jest zimne w dobrym znaczeniu tego słowa… Ma dużo owoców…i bardziej człowiekowi pomaga, niż mu szkodzi.”
9. Raczej szkodliwe ciepło
Pieprz: 1-16
„Pieprz jest bardzo ciepły i suchy, ma w sobie pewne zepsucie i (R1-607) szkodzi człowiekowi, jeśli je go dużo, powoduje w nim zapalenie opłucnej i wytwarza złe soki.”
Imbir: 1-15
„Imbir jest bardzo ciepły i rozciągnięty, to znaczy rozpływający się, a jego spożycie szkodzi zdrowemu i tłustemu człowiekowi, ponieważ powoduje, że staje się niewiedzący, osłabiony i rozwiązły. (R1-039) Ale jeśli ktoś ma suche ciało i już prawie umiera, to niech sproszkuje imbir i niech go spożywa z umiarem na czczo z zupą lub z chlebem… Ale jak tylko poczuje się lepiej, to niech go nie je, żeby mu nie zaszkodził.”
Por: 1-81
„Por ma w sobie szybkie i nieprzydatne ciepło, podobnie jak bezwartościowe drewno, które szybko się spala.”
Jarząb domowy: 3-8
„Jarząb jest ciepły i suchy, ale jego ciepło nie jest zbyt przydatne… A owoc tego drzewa obciąża człowieka.”
10. Raczej szkodliwe zimno
Jęczmień: 1-4
„Jęczmień jest zimny, tak że jest zimniejszy i słabszy niż wcześniej wymienione ziemiopłody… szkodzi zarówno zdrowym, jak i chorym, ponieważ nie ma takiej siły…(R1-008) Lecz chory, który osłabł już na całym ciele, powinien mocno wygotować jęczmień w wodzie… i się w niej wykąpać; niech powtarza to często, aż wyzdrowieje.”
Cytaty pochodzą z księgi „Physica” w tłumaczeniu M.L. Portmann, wydawnictwo Pattloch, Bazylea 1997. Pokazują, w jak zróżnicowany i szczegółowy sposób Hildegarda opisuje pojedyncze rośliny i drzewa.
Powrót do części I tutaj
