Lista produktów spożywczych, które zdaniem św. Hildegardy, działają leczniczo

Tylko w postaci mąki pełnoziarnistej i w potrawach pieczonych, w 100% dobra dla osób zdrowych i chorych, tzn. jedynie pod postacią chleba, ciasta i wypieków. Mąka z pszenicy oczyszczonej powoduje powstawanie śluzu w organizmie a więc nie powinna być używana.

Tylko w chlebie, dla osób zdrowych, dodaje im sił. Osoby chore i o słabym żołądku mają trudności ze strawieniem żyta.

Dobry dla osób zdrowych i lekko chorych o dobrym krążeniu. Przydaje im pogody, jasnego umysłu, dobrego kolorytu skóry i zdrowego ciała. Nie nadaje się dla osób chorych i osób z zaburzeniami krążenia, z tego powodu nie wolno podawać chorym zupy owsianej.

Nie nadaje się do spożywania, gdyż przysparza szkód zarówno zdrowym jak i chorym.

Dobry do spożywania bez ograniczeń.

Dobra do spożywania zarówno dla zdrowych jak i chorych.

Dobra do spożywania zarówno dla zdrowych jak i chorych.

Przysparza dobrych soków, lecz jedynie gotowany. Osoby depresyjne powinny go unikać.

Chodzi tu wyłącznie o nasiona fasoli a nie strąki. Całe nasiona fasoli są dobre dla ludzi zdrowych i silnych, mąka fasolowa jest jednakże łatwiej strawna.

Tylko gotowana jest dobra. Osoby z chorobą żołądka powinny jej unikać, bez względu na sposób jej przyrządzania.

Jest zdrowa tylko wtedy, gdy przed spożyciem długo leży w bejcy (maceracie) z koperkiem, octem i czosnkiem.

Gotowane młode łodygi (jako szpinak pokrzywowy) oczyszczają żołądek ze śluzu.

Dobry dla osób silnych i tłustych, gdy jest jadany po przechowaniu go od momentu zbioru przez dni w wilgotnej ziemi. Szkodliwy dla osób chorych i chudych.

Odświeża człowieka, napełnia brzuch, ani nie szkodzi ani nie jest pożyteczny.

„Burak leży ciężarem na żołądku, można go jednak łatwo strawić. Buraki gotowane są lepsze niż surowe, gdyż wówczas nie dostarczają złych soków. Czerwone buraki należy jadać, by usunąć wrzody (guzy), które utworzyły soki ustrojowe. Chorzy na płuca powinny unikać buraków, gdyż wyczerpują one płuca.”

Dobre są na słabość w człowieku. Czy to surowe, czy gotowane bądź pieczone są lekiem i dobrym pożywieniem dla młodego i starego.

Dla zdrowych są dobre zarówno zjadane na surowo, jak i pieczone czy gotowane. Dla osób chorych wskazane są gotowane i pieczone; surowe można jadać jedynie wtedy, gdy mają pomarszczoną skórkę.

Surowa, gotowana czy suszona jest dobra zarówno dla zdrowych jak i chorych, gdyż usuwa trujące substancje z organizmu

Tylko ugotowane są zdrowe. Ugotowane gruszki wyjęte z wody wspomagają trawienie i są dobrym środkiem odtruwającym. Jadane na surowo obciążają płuca.

Dobra dla zdrowych i chorych, gdyż oczyszcza krew.

Owoce derenia są dobre dla zdrowych i chorych, bowiem oczyszczają żołądek i jelita.

Nieszkodliwe dla osób zdrowych. Chorzy nie powinni jadać zbyt wiele wiśni, gdyż mogą wywołać u nich dolegliwości (bóle żołądka, mdłości). By ich uniknąć, należy po zjedzeniu większej ilości wiśni wypić duży łyk wina.

Nie szkodzą ani zdrowym ani chorym, są lekkostrawne.

Zjadane w umiarze dodają człowiekowi sił. Jadane w zbyt wielkiej ilości obciążają i tłumią oddech.

Powinny być używane tylko w połączeniu z innymi owocami (np. jako marmolada malinowo-porzeczkowa)

Owoce malin nie są wspominane przez Hildegardę. Jednakże mając na względzie korzystne właściwości rośliny można wnioskować, iż również owoc tej krzewinki nie jest szkodliwy dla człowieka.

„Gdy jednak owoce tego drzewa są jadane, to tłumią one soki gorączkowe w człowieku.” Używać do zakwaszania sałaty i przygotowania lemoniady cytrynowej dla ugaszenia pragnienia.

Mięso zdrowe zarówno dla zdrowych jak i chorych; leczy chore trzewia i wzmacnia żołądek.

Dobra dla zdrowych i chorych. Wątroba owcza oczyszcza żołądek. Płuca owcze łagodzą kaszel i astmę.

Mięso dobre dla zdrowych i chorych. Wątroba sarnia usuwa dolegliwości wywołane przez „vicht” (proces przednowotworowy).

Mięso dobre dla zdrowych i chorych. Wątroba jelenia leczy gościec i oczyszcza żołądek.

Korzystna jedynie dla osób zdrowych z dobrym krążeniem.

Mięso dobre dla zdrowych i chorych.

Dobra dla zdrowych, dla chorych jedynie ugotowana wraz z innym mięsem. Pieczone mięso kurze jest absolutnie niewskazane dla osób chorych.

„Wszystkie jaja ptaków, które stale latają i potrafią mocno latać, nie powinny być jadane. Natomiast jaja kur domowych mogą być jadane w ograniczonych ilościach.” Należy również zrezygnować z jadania jaj kaczych i gęsich.

Patrz: napoje

„Działanie lecznicze masła krowiego jest lepsze niż masła owczego i koziego. Człowiek mający duszności lub kaszlący bądź wychudły, powinien jadać masło, gdyż go uleczy od wewnątrz i odświeży. Oznacza to, że masło korzystne jest dla chorych (na płuca) i wychudzonych. A i dla zdrowego człowieka czy człowieka tłustego masło jest dobre i zdrowe. Jednakże ludzie tłuści winni jadać go umiarkowanie (we właściwej ilości), by nie powiększyć swego niezdrowo tłustego ciała.” (Margaryna nie jest wspominana przez Hildegardę – bo jakże by inaczej mogło być – nie jest używana w kuchni Hildegardy)

Nie opisana jako przyprawa.

Gotowana w potrawa warzywnych i mięsnych leczy chory żołądek i chore trzewia.

Bez względu w jakiej postaci jest jedzony, na sucho czy w potrawie, jest korzystny i dobry. Często jedzony, wypędza chorobę i zapobiega wszelakim schorzeniom. U osób zdrowych hamuje procesy gnilne w jelitach i poprawia krew, wpływa korzystnie na umysł, przywraca osłabionym siły, zapewnia dobre trawienie, zmniejsza ilość śluzu w głowie i leczy zapalenie opłucnej.

Jadany w postaci surowej wzmacnia osoby o słabym sercu i żołądku, smutnych rozwesela, leczy i rozjaśnia oczy.

Należy go jadać na surowo, gdyż ugotowany działa niczym zepsute wino. Jadać go należy w ilościach umiarkowanych, by nie rozgrzać nadmiernie krwi

„A kto ma bóle serca i u kogo serce słabe, ten zaraz powinien zjeść wystarczającą ilość galgantu”. Można go dodawać do potraw mięsnych a także do przyprawiania kiełbas, ma ostry smak. Zapobiega zmęczeniu.

Otwiera serce, oczyszcza zmysły i rozjaśnia umysł.

„Kto ma bóle serca, jakby mu serce wisiało na powróźle, ten winien jadać proszek z goryczki dodany do zup, a wzmocni to jego serce.” Dwie do trzech szczypt proszku z goryczki dodać do talerza zupy z kaszy orkiszowej.

U Hildegardy polecane są jako lek przy szumach w uszach, bólach głowy, obrzękach, gośćcu i czkawce. Należy jadać je codziennie często (2-3x dziennie żuć 2-5 goździków).

Gotowany i sproszkowany jest pożyteczniejszy niż surowy. Usuwa niezdrową pianę z soków i dodaje smaku wszystkim potrawom. Hyzop oczyszcza wątrobę i płuca. Oddala smutek.

Kto fizycznie wyczerpany i bliski śmierci, ten powinien do zupy jako swojego pierwszego posiłku dodać sproszkowany imbir a czasami jadać chleb nim posypany, a stan się poprawi. Z chwilą gdy chory poczuje się lepiej, powinien przerwać używanie imbiru, by nie wyrządził szkód zdrowiu. Imbir sprawia, że osoby zdrowe i tłuste stają się głupkowate, leniwe i żarłoczne. (Imbir to „wieprzowina wśród przypraw”)

Jest środkiem odczulającym na zwierzęce substancje białkowe, które mogą wywołać alergie.

„Dla człowieka z dusznościami dobrze jest, korzystnie i zdrowo jadać kminek. Również dobry jest dla zdrowych, gdyż korzystnie wpływa na umysł, a temu, kto jest zbytnio gorący, przydaje delikatnego ciepła (uderzenia gorąca?). Dla innych chorych i ludzi z bólami serca kminek jest szkodliwy.”

Ugotowany leczy gościec, jadany na surowo nie ma działania leczniczego i powoduje, że człowiek jest smutny.

Bez względu w jakiej postaci zjadany, sprawia iż człowiek jest pogodny; dostarcza przyjemnego ciepła, powoduje łagodne pocenie, nadaje piękny koloryt skórze twarzy i wpływa korzystnie na trawienie.

Niewiele szkodzi człowiekowi, o ile używany jest z dodatkiem innych przypraw.

„Jeśli ktoś ma chorą skórę, która wygląda jak podrapana, niech jak najczęściej przyprawia potrawy mięsne i warzywne sproszkowaną macierzanką, wówczas jego organizm całkowicie się wyleczy i oczyści”.

Surowa lub gotowana we wszystkich potrawach łagodzi zadyszkę, która ma swe źródło w nadmiernym jedzeniu i piciu.

Jadana na surowo czy dodawana do potraw łagodzi duszności wywołane nadmiarem jedzenia czy picia.

Ocet pochodzi z wina i nadaje się do wszystkich potraw. Jeśli jest dodawany w takiej ilości, że nie odbiera potrawom smaku, tylko jest słabo wyczuwalny, wówczas usuwa nieczystości z człowieka i zmniejsza w nim ilość soków, a potrawa taka jest lekkostrawna. Jeśli jest go za dużo tak, że jego smak tłumi pozostałe, wówczas potrawa szkodzi człowiekowi, ponieważ organizm z trudem ją trawi.

Nie stosowany jako środek leczniczy przez Hildegardę, gdyż przyczynia się do chorób.

„Kto jada owoce pieprzu szypułkowego, ten wzmacnia swoje żądze, ale owoce te również przydają pogody duchowi, oczyszczają i rozjaśniają umysł i rozum.”

Jeśli człowiek jada potrawy bez soli, staje się wewnętrznie obojętny, jeśli zaś z umiarem przyprawia solą, leczy go ona i wzmacnia. Jeśli ktoś jada zbyt słone potrawy, staje się wewnętrznie wypalony i taka potrawa mu szkodzi. Sól osiada bowiem na płucach jak piasek i sprawia, że parują.

Surowa i gotowana oczyszcza organizm ze szkodliwych soków. Liście szałwii, spożywanie na chlebie, w całości albo sproszkowanie, zmniejszają ilość szkodliwych soków.

Spożywany na surowo nie szkodzi osobie zdrowej. Chorzy powinni go gotować, aby choroba się nie zaostrzała.

Dobry dla zdrowych i chorych. Wątroba suma oczyszcza żołądek.

Dobry dla zdrowych i chorych. Wątroba szczupaka ułatwia trawienie.

Dla zdrowych i chorych korzystne do jedzenia

W codziennej leczniczej kuchni Hildegardy cukier nie został usunięty, jak dowiadujemy się z kilku wskazówek dotyczących odżywiania. Zajmuje swoje miejsce diecie i używany jest również jako produkt leczniczy. Do słodzenia preferujemy stosowanie cukru nieprzetworzonego przemysłowo. Na co dzień można również używać cukier buraczany, jednakże – jak zawsze – we „właściwych ilościach”. By prawidłowo dawkować cukier, należy kierować się wskazówką Hildegardy odnośnie stosowania przypraw, soli i octu: „Tylko tyle, by jego smak nie dominował a smak słodkości pozostał”. Jako środek leczniczy lub leczniczy dodatek stosujemy wyłącznie cukier trzcinowy.

„I ten, kto jest tłusty i otyły, ten jedząc często miód, przysparza w sobie zgniliznę (procesy gnilne). Kto jednak jest chudy i wysuszony a go (miód) gotuje, temu on (miód) szkodzi.” A więc, miód jest szkodliwy zarówno dla osób otyłych jak i chudych, jeśli jest gotowany (podgrzany, jako środek słodzący do potraw gotowanych i pieczonych). Dla osób „normalnych”, ani za grubych ani za chudych, nie ma żadnych ograniczeń w spożywaniu miodu. Miód nie powinien być używany do codziennego słodzenia, lecz traktowany jak kosztowność, z którą należy obchodzić się z ostrożnością. Nie do pomyślenia jest usunięcie miodu spośród leczniczych produktów Hildegardy.

Piwo tuczy i nadaje twarzy ładną barwę dzięki zdrowemu sokowi pochodzącemu ze zboża.

Wino leczy i rozwesela swoim zdrowym ciepłem i wielką siłą…Człowiek, który chce się napić dobrego wina, powinien je zmieszać z wodą, aby osłabić jego siłę i ciepło i aby stało się łagodniejsze lub dodać kawałek chleba orkiszowego.

Rozcieńczone wodą lub herbatą koprową.

Herbatki ziołowe, Kawa orkiszowa

„Latem, kiedy człowiek wewnętrznie jest bardzo ciepły, a przy tym fizycznie zdrowy, powinien z umiarkowaniem pić letnia wodę i zaraz potem dużo spacerować, aby mu się zrobiło ciepło . Jest to korzystniejsze dla jego organizmu, niż gdyby pił wino. Ale jeśli jest słaby na ciele, niech pije latem rozcieńczone wino albo piwo, ponieważ to go bardziej pokrzepi (z powrotem postawi na nogi), niż gdyby pił wodę (czystą).

Krowie, kozie i owcze, działa bardziej leczniczo zimą niż latem. W okresie picia mleka zimowego zaleca się „odtruwanie”: osoby zdrowe niech ususzą korzenie pokrzywy i dodają do mleka. Osoby chore zaś niech zagotują mleko i dodadzą suszonych liści pokrzywy.